Đến thăm làng rau Trà Quế tìm hiểu về cách phát triển sản phẩm theo hướng bền vững

Làng rau Trà Quế nằm cách phố cổ Hội An khoảng chừng 3km, có truyền thống trồng rau hàng trăm năm nay. Ngôi làng với những vườn rau xanh mướt, thơm ngon nức tiếng là biểu tượng về nông nghiệp ở Hội An, rất được yêu thích bởi du khách trong và ngoài nước.

Lịch sử làng rau Trà Quế

Làng rau Trà Quế thuộc địa phận xã Cẩm Hà, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam. Nằm cách trung tâm phố cổ Hội An chừng 3km về hướng Đông Bắc. Ngôi làng được bao bọc bởi con sông Đế Võng hiền hoà, đất đai phì nhiêu, con người hồn hậu chất phác.

Khi nghiên cứu về vùng đất Trà Quế, các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều bằng chứng cho thấy Văn hoá Sa Huỳnh đã từng hiện diện từ 2000 năm trước. Ngày nay, khi tới làng rau Trà Quế bạn có thể nhìn thấy một cái giếng đá cổ của người Chăm có niên đại hàng ngàn năm, là minh chứng cho việc ngôi làng đã có người đến sinh sống từ rất sớm.

Hơn ba thế kỷ trước, vùng đất Trà Quế chứng kiến những cư dân người Việt đầu tiên đến định cư. Họ thuộc các dòng họ Phạm, Mai, Nguyễn, Lê, Trần, Hồ.

Sông Đế Võng

Thuở ấy, con sông Đế Võng là nguồn cung cấp thực phẩm quan trọng cho dân làng. Trong quá trình chế biến món ăn, mọi người nhận thấy rằng các loài tôm, cá đem nấu với các loại rau mọc trong vùng, sẽ khiến hương vị món ăn trở nên thơm ngon độc đáo. Điều này đã thúc đẩy dân làng bắt đầu thu thập giống và trồng những loại rau này, đánh dấu sự khởi đầu cho truyền thống trồng rau tại làng Trà Quế.

Ban đầu, việc trồng rau chỉ đơn giản là để đáp ứng nhu cầu thực phẩm trong từng gia đình. Quá trình canh tác bà con khai phá mở rộng diện tích đất trồng, đồng thời chuyển sang việc sản xuất rau để cung cấp cho các vùng lân cận. Nhờ hương vị thơm ngon đặc trưng mà rau Trà Quế trở nên nổi tiếng khắp vùng.

Nặng tình hạt muối Sa Huỳnh
Rau thơm Trà Quế đượm tình bữa trưa

Ca dao Việt Nam

Nguồn gốc của cái tên Trà Quế

Dân gian lưu truyền rằng vào khoảng thế kỷ XVIII, khi vi hành trên sông Đế Võng, vua dừng chân tại đây. Dân làng dâng lên vua những món rau thơm ngon nhất, khi nếm thử ngài ấn tượng với một loại rau có vị thơm như trà, vị cay giống quế. Sau khi về kinh thành, vua ban chiếu đổi tên làng thành Trà Quế.

Đặc điểm nổi bật của rau Trà Quế

Rau Trà Quế được người dân trong vùng cũng như du khách gần xa đánh giá là thơm ngon, có hương vị đặc trưng, không lẫn vào đâu được. Theo thống kê, rau làng Trà Quế có 55 loại, đa phần là giống bản địa được nhân dân gìn giữ hàng trăm năm nay.

Kích thước: Rau Trà Quế có hình dáng kích thước khác biệt so với rau ở những vùng khác, cây rau thấp, cứng cáp, lá nhỏ và dày.

Hương vị: Rau Trà Quế không chỉ thơm phức mà còn mang hương vị đậm đà. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận một sự hòa quyện độc đáo của năm vị: cay, ngọt, đắng, chua, và chát, tạo ra một trải nghiệm độc đáo cho vị giác.

Vì có hương vị đặc trưng nên rau Trà Quế là nguyên liệu không thể thiếu cho các món ăn đặc sản ở địa phương như, mỳ Quảng, cao lầu, hay món tam hữu.

Món tam hữu ở làng Trà Quế (Ảnh: Baoquangnam)

Những yếu tố giúp rau Trà Quế thơm ngon

Có 3 yếu tố chính khiến cho rau Trà Quế ngon nức tiếng.

1. Giống bản địa được duy trì từ hàng trăm năm nay

Nguồn giống bản địa được bà con duy trì suốt hàng trăm năm qua. Hạt giống có đặc điểm là nhỏ và chắc.

Riêng các loại cây được nhân giống bằng cách sử dụng nhánh hoặc cành, chúng có thân cây cứng, kích thước nhỏ, rất thơm.

Những giống cây truyền thống này không chỉ thơm ngon mà còn phù hợp với thổ nhưỡng, ít bị sâu bệnh và cho năng suất ổn định. Điều này đã được duy trì và kế thừa từ thế hệ này sang thế hệ khác trong suốt hàng trăm năm.

2. Đặc biệt chú trọng đến khâu làm đất và chăm bón

Người dân sử dụng rong lấy từ đầm Trà Quế và ở sông Đế Võng để bón cho cây

Đây là hai công đoạn được đánh giá là quan trọng nhất trong quá trình trồng rau ở làng Trà Quế.

Đất đai được người dân chăm sóc một cách cẩn thận, sử dụng nguồn nước sạch cùng các dụng cụ chuyên dụng để đảm bảo đất đạt độ tơi xốp. Đặc biệt, dân làng sử dụng nguồn phân xanh từ rong, được lấy từ các đầm nước tại Trà Quế và sông Đế Võng cách đó không xa. Điều này chính là một trong những yếu tố quyết định giúp rau Trà Quế nổi tiếng với hương vị đặc trưng và thơm ngon của nó.

3. Kỹ thuật trồng rau được tích luỹ qua nhiều thế hệ

Với truyền thống hàng trăm năm trồng rau, nông dân làng Trà Quế đã đúc kết được quy trình canh tác tối ưu. Từ việc chọn giống, bảo quản, gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch cho đến tiêu thụ, người Trà Quế đã xây dựng và tích lũy một kho tàng kinh nghiệm vô giá.

Họ không ngừng điều chỉnh các phương pháp và quy trình sản xuất để đảm bảo rằng sản phẩm rau của họ đáp ứng được tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn cho người sử dụng, đồng thời tiết kiệm thời gian sản xuất.

Điểm du lịch xanh nổi tiếng ở Hội An

Chuyến du lịch Hội An sẽ không trọn vẹn nếu bạn không đặt chân tới làng rau Trà Quế. Một chuyến đạp xe thông thả trên những con đường làng thanh bình đưa bạn đến với ngôi làng nổi tiếng này.

Đặt chân đến đây bạn sẽ có dịp ngắm nhìn cánh đồng rau xanh mướt, cùng tập làm nông dân với bà con, và thưởng thức những món ăn ngon chế biến từ nguyên liệu là rau Trà Quế.

1. Một hành trình bằng xe đạp đáng nhớ

Ảnh: Baoquangnam.vn 

Quảng đường đạp xe từ phố cổ Hội An đến làng rau Trà Quế khoảng chừng 3km. Đó sẽ là một hành trình thú vị khi bạn đi qua những con đường làng yên bình, hai bên đường, đồng lúa trải dài bát ngát.

Đặt chân đến làng rau Trà Quế, bạn sẽ bất ngờ bởi vẻ đẹp của những vườn rau xanh mướt, cùng hương thơm dịu dàng từ các loại rau. Bầu không khí tràn ngập sự bình yên, tạo nên một cảm giác dễ chịu, bạn được hòa mình vào thiên nhiên tươi đẹp của vùng quê thanh bình này.

2. Trải nghiệm làm nông dân với bà con

Ảnh: Baoquangnam.vn –LINH TUẤN

Đã đến thăm làng rau Trà Quế thì không thể bỏ qua trải nghiệm công việc của một nông dân. Bạn sẽ được bà con địa phương hướng dẫn từng bước, từ việc xới đất, gieo hạt, tưới cây đến thu hoạch rau.

Tham gia vào những công việc này, bạn sẽ có cái nhìn sâu hơn về cuộc sống của những người làm nông. Đây là cơ hội thú vị để trải nghiệm cuộc sống nông thôn đích thực và hòa mình vào văn hóa nông nghiệp độc đáo của Trà Quế.

3. Học nấu ăn cùng những đầu bếp chuyên nghiệp

Ảnh: Baoquangnam.vn – V.L

Tại Trà Quế, bạn có cơ hội tham gia vào những lớp học nấu ăn rất thú vị. Tại đây, các đầu bếp lành nghề sẽ hướng dẫn bạn về cách lựa chọn nguyên liệu tươi ngon và chế biến những món ăn đặc sản của Hội An, như bánh xèo, mì Quảng, hoặc món tam hữu. Đặc biệt, nguồn nguyên liệu đến từ địa phương, với tôm tươi ngon được bắt từ song Đế Võng, và rau sạch hái trực tiếp từ cánh đồng rau Trà Quế.

Đây là cơ hội tuyệt vời để tận hưởng không chỉ hương vị đặc trưng của rau Trà Quế mà còn cả quá trình tạo ra những món đặc sản của Hội An.